Tắc tia sữa là triệu chứng thường gặp đối với một số sản phụ sau khi sinh. Nó làm cho người mẹ bứt rứt khó chịu, thỉnh thoảng gây sốt và sưng đau hai bầu vú, làm ảnh hưởng tới nhu cầu bú mẹ của trẻ.
Tắc tia sữa là triệu chứng thường gặp đối với một số sản phụ sau khi sinh. Nó làm cho may loc nuoc nano người mẹ bứt rứt khó chịu, đôi khi gây sốt và sưng đau hai bầu vú, làm ảnh hưởng tới nhu cầu bú mẹ của trẻ. Đông y có rất nhiều vị thuốc có tác dụng làm thông tuyến sữa. Xin giới thiệu một mệnh vị thuốc thường dùng: – Tạo giác thích: Là gai ở thân và cành đã được chế biến khô của cây bồ kếp (còn gọi chùm kết hay tạo giác), tên khoa học là Gleditsia fera (Lour) Merr hoặc Gleditsia sinensis Lam, họ vang Caesalpiniaceae. Gai bồ kếp to dài 10-12cm mọc thành cụm ở thân và cành. Là loại cây rất thông dụng, mọc hoang và được trồng khắp nơi trên giang sơn ta, thu hái quanh năm. Thường chọn chùm gai to, hái về phơi hay sấy khô để dùng.Tạo giác thích vị cay, tính chất ấm, quy vào hai kinh phế và tuyệt trường. Có tác dụng hoạt huyết, tiêu viêm, trừ đờm, thông sữa, áp điệu độc, làm tan ung nhọt độc, sưng vú, tắc tia sữa. Liều dùng từ 4-8g, sắc uống hay tán bột làm viên, thường kết hợp thêm một số mệnh vị khác.
– Ty qua lạc: Là xơ của quả mướp chín già đã được chế biến khô. Tên khoa học là Luffa Cyclindrica, họ bí Curcubitaceae. Mướp là loại rau quả phổ biến ở nước ta thu hoạch từ tháng 5 đến tháng 8, cây thân thảo sống một năm, thân leo nhờ tua cuốn. Dùng quả già khô cứng, đập nhẹ cho rụng lớp vỏ ngoài, lắc cho rơi hết hạt, rồi phơi nắng cho khô, có thể cắt nhỏ thành từng đoạn. Xơ mướp vị ngọt, tính bình. Quy vào ba kinh: phế, vị, can. Có tác dụng thông suốt kinh hoạt lạc, thanh nhiệt dẫn giải độc, tiền lương huyết, tiền thống, chữa đau nhức mình mẩy, gân xương vùng ngực và sườn, làm thông tuyến sữa. Liều sử dụng 5-10g, sắc uống hằng ngày.– Mộc thông: Còn gọi tam diệp mộc thông. Vị thuốc là thân đã chế biến khô của cây thân gỗ thông, tên khoa học: Akebiae Trifoliata Thumb, Koidz, họ mộc thông suốt Lardizabalaceae… Thuốc phải nhập từ Trung Quốc, chưa thấy có ở nước ta. 
Cây mộc thông.
– Thông thảo: Là lõi thân khô (phần bấc) của cây thông suốt thảo còn gọi là cây thông suốt thoát, có tên khoa học là Tetrapanax papiriferus (Hook) K.Koch, họ ngũ gia suy bì Araliaceae. Thông thảo là loại cây nhỏ cao 3-4m, thân cứng nhưng giòn, bên trong có lõi xốp trắng. Cây cành già thì lõi càng đặc và chắc hơn. Cây mọc hoang ở vùng núi nước ta như Cao Bằng, Lào Cai, Đăk Lăk… Thông thảo vị ngọt, tính lạnh, vào hai kinh phế, vị. Có tác dụng lợi tiểu, thanh thấp nhiệt làm xuống sữa. Dùng chữa danh thiếp bệnh tiểu tiện khó khăn (ngũ lâm), thủy thũng, tắc tia sữa. Liều dùng 2,5-5g sắc uống.
– Đu đủ rừng: Tên khoa học Trevesia palmata, Roxb vis, gia tộc ngũ gia suy bì Araliaceae, là cây nhỏ, cành nhiều gai ruột bấc, mọc hoang ở khắp vùng núi nước ta, sử dụng như thông suốt thảo để chữa tắc tia sữa. – Đông quỳ tử: Là hạt già đã chế biến khô của cây thương ma (cây cối xay – Trung Quốc), có tên Abutilon avicenae Gaertn, gia tộc bông Malvaceae. Vị thuốc được nhập từ Trung Quốc.Đông quỳ tử vị ngọt, tính chất hàn, quy vào hai kinh tuyệt vời trường, tiểu trường. Có tác dụng lợi niệu, thông suốt sữa, nhuận tràng. Dùng chữa danh thiếp bệnh về đường niệu, phụ nữ tắc sữa, thiếu sữa, ung nhọt. Nhiều sử dụng 10-15g, sắc uống. – Vương bất lưu hành: Là hạt chín khô của cây vương bất lưu hành Vaccaria pyramidala Medie, gia tộc cẩm chướng Caryophyllaceae. Thuốc cũng được nhập từ Trung Quốc. Ở Việt Nam không có vị này.
Vương bất lưu hành vị đắng, tính bình, quy vào hai kinh can, vị. Công năng: hành huyết, thông kinh, thúc sinh hạ nhũ (làm thông sữa và đẻ mau), tiêu sưng tấy, liễm kim sang (làm liền miệng các vết thương). Dùng điều trị danh thiếp bệnh kinh nguyệt bế tắc, sữa không thông. Liều sử dụng 10-15g.Nhân dân ta thường sử dụng quả cây mua (Melasloma Candidum D.) gia tộc mua hoặc máy lọc nước quả trâu cổ (Ficuspumila L) họ dâu tằm (Moraceae) để thay thế, cách dùng, liều lượng giống như vương bất lưu hành. 
– Xuyên sơn giáp: Là vảy của con tê tê, loài động đánh vật có vú, sống hoang dại ở vùng đồi núi danh thiếp tỉnh Quảng Ninh, Cao Bằng, Thanh Hóa, Nghệ An… Xuyên sơn giáp mùi hơi tanh, vị mặn, tính hơi lạnh quy vào kinh can, vị. Có tác dụng phá huyết, thông kinh lạc, tiêu thũng, bài nùng, lợi sữa. Dùng chữa danh thiếp chứng bệnh phong hàn, tê thấp, đau nhức khớp xương, tắc tia sữa, mụn nhọt sưng tấy, đậu không mọc được. Liều sử dụng 5-10g.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét